Wyprzedzanie na przejściu dla pieszych jest dozwolone. Warunkiem, aby tak było, jest aby przejście na którym i przed którym wykonamy manewr wyprzedzania lub omijania było przejściem kierowanym.
Przejście kierowane to przejście dla pieszych, na którym ruch pieszych jest kierowany, np. sygnalizacją świetlną – światłem czerwonym i światłem zielonym.
Kierowane przejścia dla pieszych są zawsze połączone z sygnalizatorami świetlnymi dla kierowców. Nie ma więc możliwości (przynajmniej zgodnie z przepisami) aby pieszy jak i kierowca pojazdu mieli obaj jednocześnie zielone światło. Zielone światło umożliwiające pieszemu przejście, także na drodze wielopasmowej. Zielone dla kierowcy, umożliwiające przejazd. Przejście kierowane może być także przejściem, na którym sygnalizację świetlną, np. na skutek awarii, zastępuje Policjant kierujący ruchem.
Pamiętaj! Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa – Prawo o ruchu drogowym:
Art. 26. 3. Kierującemu pojazdem zabrania się:
1) wyprzedzania pojazdu na przejściu dla pieszych i bezpośrednio przed nim, z wyjątkiem przejścia, na którym ruch jest kierowany;
2) omijania pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu;
Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają (…)
26) wymijanie – przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w przeciwnym kierunku;
27) omijanie – przejeżdżanie (przechodzenie) obok nieporuszającego się pojazdu, uczestnika ruchu lub przeszkody;
28) wyprzedzanie – przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku;
W obrębie przejść dla pieszych, oraz wszędzie, gdzie może dojść do sytuacji nieoczywistej, wymagającej przewidywania skutków jazdy, obowiązuje także szczególna ostrożność.
Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają (…)
22) szczególna ostrożność – ostrożność polegającą na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie;
Przejścia dla pieszych oznakowane!
Nie ma możliwości aby nie odróżnić przejścia dla pieszych kierowanego od zwykłego, wymalowanego na środku drogi. O obecności sygnalizacji świetlnej lub/i przejścia dla pieszych informują nas dodatkowo znaki pionowe. Na drogach wielopasmowych ustawione są one po obu stronach jezdni, aby uniknąć sytuacji, w której jeden pojazd zasłania znaki i sygnalizator innemu.
Obecność pieszego w obrębie przejścia dla pieszych, a więc na chodniku, powinna zawsze wzbudzić naszą czujność i możliwość szybkiego reagowania. Chociaż zgodnie z Prawem o ruchu drogowym, pieszy posiada pierwszeństwo dopiero w chwili wejścia na pasy (pasy = przejście dla pieszych, chodnik przed pasami to nie przejście dla pieszych), to nie możemy być zawsze pewni zachowania pieszego.
Obowiązki kierowcy przed przejściem
Kierujący pojazdem zbliżając się do przejścia dla pieszych ma obowiązek, prawny, do tego aby zachować szczególną ostrożność:
Art. 26. 1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejścia dla pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu.
Obowiązki pieszego przed i na przejściu dla pieszych:
Pieszy również posiada swoje obowiązki i to one regulują jego postawę przed przejściem dla pieszych:
Art. 13. 1 Pieszy, przechodząc przez jezdnię lub torowisko, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność oraz, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, korzystać z przejścia dla pieszych. Pieszy znajdujący się na tym przejściu ma pierwszeństwo przed pojazdem.
oraz:
Art. 14. Zabrania się:
- wchodzenia na jezdnię:
a) bezpośrednio przed jadący pojazd, w tym również na przejściu dla pieszych,
b) spoza pojazdu lub innej przeszkody ograniczającej widoczność drogi; - przechodzenia przez jezdnię w miejscu o ograniczonej widoczności drogi;
Jako kierowca pojazdu masz prawo nie znać budowy drogi i lokalizacji przejść oraz skrzyżowań. Masz jednak obowiązek obserwować i stosować się do znaków drogowych informujących, np. o przejściach dla pieszych. Zbliżając się do przejścia dla pieszych czy takiego przy którym czekają ludzie, czy takiego przy którym nie ma nikogo lub znajduje się on niebezpośrednio przy jezdni, masz obowiązek zachować ostrożność. Nie masz obowiązku ustępować pieszemu pierwszeństwa i to wynika z faktu, że możesz zwyczajnie nie mieć warunków do tego: jesteś zbyt blisko aby bezpiecznie zatrzymać się. To jednak sytuacja, w której także pieszy ma swoje obowiązki, m.in. dotyczące zakazu wchodzenia bezpośrednio pod jadący pojazd. To kierowca zbliżając się do przejścia, ma ustawowy obowiązek zachować ostrożność.
Tym bardziej przepisy te powinny mieć zastosowanie im bardziej kierujący pojazdem nie jest w stanie przewidzieć sytuacji. M.in. z tego powodu obowiązuje zakaz wyprzedzania na i przed przejściem dla pieszych. Zakaz ten ma na celu wyeliminować ryzyko, że ominiemy lub wyprzedzimy pojazd który właśnie zatrzymał się, zatrzymuje lub zwalnia, celem ustąpienia pierwszeństwa lub (jeśli pieszego nie ma) zwyczajnie zasłania nam widok i możliwość oceny sytuacji – czy pieszy jest czy go nie ma.
Wtargnięcie na jezdnię
Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, że sytuacja w której mowa o wtargnięciu na jezdnię, nie jest tak naprawdę opisana w żaden sposób przez Prawo o ruchu drogowym. W nielicznych sytuacjach możemy mówić o wtargnięciu, gdy zostanie udowodnione, że kierujący pojazdem nie mógł przewidzieć tej sytuacji. Może się więc okazać, że kierujący pojazdem widząc pieszego oczekującego na przejście, doprowadzi do wypadku z udziałem pieszego, który wejdzie na przejście. Nadrzędnym będzie tu jednak nie fakt, że pieszy wszedł przed pojazd, a to, czy kierujący zachował ostrożność i dostosował prędkość oraz swoje zachowanie do panujących/zastanych warunków.
Wtargnięcie na jezdnię jeśli zdarzyło się na przejściu dla pieszych, jest sytuacją absurdalną. W świetle przepisów kierujący pojazdem zbliżając się do przejścia dla pieszych, ma obowiązek zachować szczególną ostrożność. Prawdopodobieństwo, że pieszy znalazł się tam z zaskoczenia jest niewielkie. Że kierowca go nie widział lub z racji przejścia, nie mógł przewidzieć, że taki pieszy się tam pojawi. Pamiętajcie, że jazda samochodem wymaga od nas przewidywania pewnych zachowań. Obecność tramwaju w obrębie np. przejść dla pieszych, zawsze niesie za sobą cień szansy, że pojawią się na tym przejściu piesi.
Wtargnięcie na jezdnię to sytuacja, która może być częściej rozpatrywana na korzyść kierującego pojazdem, gdy mówimy o wejściu pieszego pod samochód tam, gdzie dodatkowo tego przejścia nie ma.
Pierwszeństwo pieszego przed przejściem
Nie bez powodu gorącym tematem, jest projekt ustawy, mający zmienić i nadać pierwszeństwo pieszemu jeszcze przed przejściem dla pieszych. Sytuacja kurozialna i bardzo niebezpieczna, w świetle zachowań kierowców, ma jednak mocny argument do tego aby obowiązywać: ten przepis docelowo ma wymusić na kierowcy egzekwowanie przepisu dot. zachowania szczególnej ostrożności zbliżając się do przejścia dla pieszych i nie pozostawiać żadnych wątpliwości co do tego, czy kierowca ma się zatrzymać czy nie. Pieszy zbliżający się do przejścia, będzie w tym momencie traktowany równo z tym, który porusza się po przejściu.
Przepis ten jeśli zostanie zgłoszony w projekcie nowelizacji ustawy Prawo o ruchu drogowym, nie może jednak istnieć samodzielnie bez zmian w zakresie edukacji kierowców oraz zmiany przepisów, np. ograniczających prędkość i zachowania kierowców w obrębie i na przejściach dla pieszych.
