Opony dzielimy, m.in na opony sezonowe oraz wielosezonowe. Opony sezonowe są dedykowane na konkretne pory roku. Pomińmy na ten moment opony specjalistyczne, np. do pojazdów terenowych czy na konkretne warunki atmosferyczne.
Opona wielosezonowa to opona mieszana (mająca niektóre właściwości opony letniej i zimowej), która jest przystosowana do pracy w określonych warunkach (mieszanych). Ciężko mówić o niej, że jest oponą letnią, a już tym bardziej nie można powiedzieć aby była oponą typowo zimową.
Opony wielosezonowe nie są przeznaczone ani na autostradowe wyprawy (latem i zimą), ani zimowe wojaże w górach. Nie oznacza to jednak, że nie nadaje się do niczego, ani że nie można z nich w takich warunkach korzystać. Porównajmy jednak, czym różnią się te opony od opon sezonowych.
Wielu użytkowników pojazdów, decyduje się jednak na wybór pomiędzy kompletami opon na lato i zimę lub jednym kompletem na cały rok, często nie zdając sobie sprawy z konsekwencji takiego wyboru ani własnych oczekiwań. Zwłaszcza, gdy zdecydujemy się na jazdę na jednym komplecie opon przez 12 miesięcy, co wbrew pozom może okazać się bardzo ryzykownym wyborem.
Cechy charakterystyczne opon letnich, zimowych i wielosezonowych
- To co charakteryzuje oponę letnią, to jest przystosowanie do pracy w bardzo wysokich temperaturach, co jest efektem użycia odpowiedniej mieszanki gumy. Opona letnia w warunkach zimowych, traci swoje właściwości jezdne, traci elastyczność, twardnieje (nie tylko ma to wpływ na zachowanie opon na jezdni/lodzie/śniegu) ale także przyśpiesza jej nie tyle zużycie, co ryzyko uszkodzenia/pęknięcia. Opona letnia może ale nie musi być dostosowana do jazdy w błocie i śniegu (nie mylić do typowej jazdy zimą);
- To co charakteryzuje oponę zimową, to przystosowanie jej do pracy w niskich temperaturach, co jest efektem użycia nieco miększych mieszanek gumy, które zyskują najlepsze właściwości jezdne przy niższej temperaturze pracy. Opona zimowa jest więc odpowiednikiem letniej (właściwości takie jak trakcja, komfort, odporność na działanie zew. czynników) ale dostosowana do niskich temperatur. Opona zimowa w warunkach letnich zachowa względnie dobre właściwości jezdne, ale będzie generowała wysokie opory toczenia, bardzo szybkie zużycie (opona zimowa jest proporcjonalnie miększa od letniej, ze względu na temperaturę pracy);
- To co charakteryzuje oponę wielosezonową, to jej przystosowanie do pracy zarówno w niskich jak i wysokich temperaturach, chociaż mówimy tu raczej o pewnej średniej temperatur. Nie będzie więc taka opona miała pełnych predyspozycji do bycia oponą letnią (chociaż bliżej jej do takiej właśnie) ani bycia oponą zimową (uniwersalny bieżnik, mieszanka i dodatkowe możliwości jezdne).
Pamiętajmy o jednym, opony letnie to nie tylko opony do jazdy latem, to także opony, które są przystosowane, m.in. do jazdy z wysoką prędkością, pewnym obciążeniem, w wysokiej temperaturze pracy, przy jednoczesnym minimalizowaniu oporów toczenia i przy zachowaniu maksymalnie wysokich właściwości jezdnych i trwałości.
Analogicznie dotyczy to opon zimowych. I nie bójmy się napisać tu wprost, że przede wszystkim wszystko rozchodzi się o prędkość, temperaturę pracy i materiał z jakiego opona jest wykonana.
Po co nam w opony wielosezonowe?
Opony wielosezonowe plasują się pomiędzy oponami letnimi i zimowymi, chociaż bliżej im do opon letnich jak zimowych. Biorąc pod uwagę panujące w naszym kraju warunki pogodowe (niewielkie ilości śniegu) opony wielosezonowe cieszą się ogromną popularnością. Wiele osób zapomina jednak, że zima to nie tylko śnieg, a liczy się także prędkość i wspomniana już temperatura.
I tu może okazać się, że opona wielosezonowa jest tak naprawdę „bublem” lub produktem, skierowanym do użytkowników aut miejskich, którzy raz: chcą ograniczyć koszty i problemy związane ze zmianą opon, dwa: korzystają z samochodów na krótkich odcinkach trasy, np. w mieście.v
Jeśli przyjmiemy więc że latem temperatury są wysokie i rosną w miarę prędkości czy warunków pogodowych, to zimą temperatury są ujemne, chociaż rosną w miarę prędkości. Nie mniej są to dwa różne przedziały temperatur. Jeśli więc skorzystamy z opony wielosezonowej, wpasujemy się mniej więcej pośrodku tych przedziałów, zyskując idealne ogumienie do pracy w dodatnich jak i ujemnych temperaturach. Jeśli jednak wyjedziemy latem na autostradę lub skorzystamy z opon wielosezonowych przy -20 stopniach, na górskich ośnieżonych drogach, może okazać się, że opona taka albo straci całkiem swoje właściwości albo ulegnie uszkodzeniu.
Złota zasada mówi, jak coś jest do wszystkiego to jest do niczego.
Pozorne oszczędności
Za zakupem opon wielosezonowych przemawia oszczędność. Pozorna. Zwróćmy uwagę na kilka faktów, opony letnie zwykle używane są dłużej od opon zimowych. Opony zimowe są też trwalsze jeśli chodzi o ich zużycie ale z racji czasu używana, starczają po prostu na dłużej. Opony wielosezonowe pracują cały rok, a ze względu na mieszankę użytej gumy, nie mamy wpływu na to czy szybciej lub wolniej zużyją się o danej porze roku, ale też nie zyskamy w pełni ich właściwości w danej porze roku, co zapewniły by tam opony sezonowe.
Dobre opony wielosezonowe mogą kosztować nawet tyle, co 2 osobne komplety opon letnich i zimowych.
Wymieniając opony letnie (zakładając że niespecjalnie zwiedzamy Europę) raz na 4 lata i zimowe co 6 lat, może okazać się, że poniesione z tego tytułu koszty będą tylko nieznacznie większe (jak nie mniejsze), niż wymiana opon wielosezonowych co 4 lata.
Pamiętajmy, że pisząc o większych kosztach, mamy na uwadze także dodatkowe korzyści jak wspomniane wielokrotnie właściwości opony, a co za tym idzie bezpieczeństwo i możliwości ich wykorzystania.
Dla kogo opony zimowe?
Opony zimowe to bardzo dobry wybór dla każdego, kto planuje w okresie zimowym wyjechać z miasta i zarówno rozpędzić samochód, ale także wyruszyć tam, gdzie mamy do czynienia z niskimi temperaturami i wynikającymi z tego warunkami atmosferycznymi.
Decydując się na oponę zimową, mamy gwarancję zakupu opony dostosowanej do zimowych warunków atmosferycznych (nawet w mieście), opony bezpiecznej, przygotowanej do pracy w niskiej temperaturze, opony przystosowanej do wynikających z warunków atmosferycznych warunków drogowych.
Dla kogo opony wielosezonowe?
Opony wielosezonowe to nie tyle bardzo dobry, co dobry wybór dla każdego, kto korzysta z samochodu na krótkich dystansach i nie planuje ani rozwijać znacznych prędkości ani też korzystać z pojazdu w skrajnie zimowych warunkach atmosferycznych.
Jest to więc idealne rozwiązanie, np. do samochodów miejskich, które zwykle poruszają się z małą prędkością po odśnieżonych i wyjeżdżonych drogach, a przy tym rozwiązanie skierowane do użytkowników, którzy z jakiś powodów chcą oszczędzać ale i wyeliminować obowiązek wymiany opon przed i po sezonie zimowym. Są uniwersalne, nie wymagają wymian, sprawdzą się w każdych warunkach, chociaż trudno doszukiwać się rezultatów porównywalnych do opon „specjalistycznych” – zimowych, letnich, na śnieg, lód, deszcz, itp.
Jak odróżnić oponę wielosezonową od letniej lub zimowej?
Wbrew obiegowej opinii, oznaczenie M+S nie oznacza opony wielosezonowej. Może to oznaczenie występować także na oponach typowo letnich jak i zimowych.
Jedynym oznaczeniem, ale nie standardem, który faktycznie charakteryzuje taką oponę, jest napis 4 all season lub symbolami zmiennych warunków, np. śniegu i słońca! Niestety to oznaczenie nie jest standardem, więc na próżno szukać go u większości producentów.
Jak więc odróżnić oponę wielosezonową? Przede wszystkim należy zapoznać się z opisem producenta, co do przeznaczenia danej opony. Drugą kwestią, jest nie tyle szukanie odpowiednich oznaczeń, co właśnie ich brak.
- ŚNIEŻKA/PŁATEK (3PMSF czyli 3 Peaks Mountain Snow Flake) wskazuje jednoznacznie, że mamy do czynienia z oponą zimową,
- M+S oznacza MUD and SNOW czyli błoto i śnieg, co wskazuje, że opona nadaje się do krótkotrwałej jazdy w zmiennych warunkach, jak błoto czy śnieg, ale nie jest to oznaczenie opony zimowej, co właściwości dowolnej opony (w tym letniej, zimowej i wielosezonowej).
M+S to deklaracja producenta, że opona nadaje się do jazdy w warunkach błota i śniegu, ale nie potwierdza zimowych właściwości opony.
Podsumowując: opony wielosezonowe nie mają żadnego konkretnego oznaczenia, ale mogą mieć oznaczenie M+S. Analogicznie jak opony letnie. W tym zakresie musimy więc przede wszystkim zdać się na pomoc sprzedawcy, a najlepiej pomoc producenta, który wskaże nam, które opony nadają się do pracy latem i zimą.
Pamiętajmy, że ta sama zasada dotyczy także opon letnich i zimowych, gdyż na rynku można np. znaleźć opony opisane jako LETNIE z oznaczeniem M+S oraz PŁATKIEM (wszystko na raz), co jest mało prawdopodobne. Prawda?
Możemy więc przyjąć, że:
- brak jakiegokolwiek oznakowania, wskazuje zawsze na oponę letnią,
- M+S jako jedyne oznakowanie na oponie, może wskazywać zarówno oponę letnią, zimową lub wielosezonową,
- PŁATEK wskazuje zawsze oponę zimową, brak PŁATKA wskazuje że opony na pewno nie są zimowe,
- M+S oraz PŁATEK wskazuje zawsze oponę zimową,
- 4 ALL SEASON lub symbol zmiennych warunków (słońce i śnieg), wskazuje oponę wielosezonową/uniwersalną.
