zawartość
- Funkcjonalność i znaczenie ESP w nowoczesnych samochodach
- Znaczenie ESP w razie wypadku i w krytycznych sytuacjach na drodze
- ESP stał się ważnym centralnym systemem wspomagania
- Jeśli zapali się lampka ESP – znaczenie i środki
- Możliwe przyczyny nieprawidłowego działania lub awarii ESP
- Znaczenie ESP w aprobacie TÜV
- Jazda z uszkodzonym ESP – możliwe konsekwencje
- Uwagi końcowe dotyczące znaczenia ESP w nowoczesnym samochodzie
Funkcjonalność i znaczenie ESP w nowoczesnych samochodach
Electronic Stability Program, w skrócie ESP, to wspomagana komputerowo technologia bezpieczeństwa, która należy do kategorii systemów wspomagania. Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej od listopada 2014 r. można rejestrować tylko nowe pojazdy, które posiadają ESP. Dotyczy to również pojazdów importowanych, gdzie ta kontrola stabilności jest zwykle określana jako ESC dla elektronicznej kontroli stabilności. W rezultacie znaczenie ESP dla bezpieczeństwa podczas jazdy zostało podniesione do tego samego poziomu, co ABS, poduszki powietrzne czy pasy bezpieczeństwa .
Istnieje jednak poważna różnica w porównaniu z innymi asystentami bezpieczeństwa. W nowoczesnych pojazdach ESP jest automatycznie wyłączany przez system w określonych sytuacjach, a w niektórych modelach może być celowo dezaktywowany przez kierowcę. Istnieją również wyjątki dla pojazdów o charakterze samochodu sportowego, które są budowane w małych ilościach. UE zwolniła te samochody z obowiązku instalowania ESP.
Kontrola sensoryczna ESP
ESP działa w sieci systemowej, która obejmuje również układ przeciwblokujący (ABS) i system kontroli trakcji (TCS) . ESP ocenia dane otrzymane z czujników w celu podejmowania własnych decyzji. Dane z czujnika ABS są korzystnie analizowane. Ale system bezpieczeństwa również opiera się na TCS, aby wykryć subtelne różnice między sygnałami sterującymi kierowcy a rzeczywistą reakcją pojazdu.
ESP stale monitoruje kąt skrętu kierownicy w stosunku do rzeczywistego kierunku jazdy i mierzy prędkość każdego koła, kąt odchylenia oraz kąt skrętu do 25 razy na sekundę. W ten sposób ESP pomaga zrekompensować błędy jazdy, które w przeciwnym razie pogorszyłyby dynamikę poprzeczną. ABS i kontrola trakcji robią to samo dla dynamiki wzdłużnej.
Jeśli samochód traci przyczepność boczną i zaczyna wpadać w poślizg z przodu lub z tyłu, ESP zareaguje . Łagodzi przyczynę poślizgu, w razie potrzeby zmniejsza moc na jednym kole lub osi, a w razie potrzeby uruchamiane są poszczególne hamulce. ESP zmusza samochód do podążania za kątem skrętu. W przypadku podsterowności ESP wyhamowuje tylne koło po wewnętrznej stronie zakrętu, aby mocniej sterować samochodem. W przypadku nadsterowności ESP uruchamia hamulec na zewnętrznym przednim kole, aby stworzyć lepszy punkt obrotu i odzyskać kontrolę nad tyłem samochodu.
Znacznik na panelu sterowania
Jak już wyjaśniono, są też nowe samochody, które są zwolnione z ESP. Ponadto nowoczesne systemy wyłączają ESP w określonych sytuacjach. Ponadto istnieją modele, które pozwalają kierowcy na ręczne wyłączenie elektronicznego programu stabilizacji . Powodów jest kilka:
- Na śliskich, oblodzonych drogach, na śniegu lub podczas jazdy z łańcuchami koła muszą się lekko obracać, aby w ogóle można było ruszyć z miejsca. Jeśli ESP jest aktywny, pojazd nie porusza się, ponieważ system zapobiega buksowaniu kół.
- W samochodach sportowych, zwłaszcza rajdowych, wirujące opony są pożądane, ponieważ pokonywanie zakrętów jest częścią sportu. Dlatego samochody sportowe albo nie mają ESP, albo mają przełącznik do dezaktywacji systemu. Dotyczy to również sportowych topowych modeli różnych serii , w większości rozpoznawalnych po oznaczeniu typu. Producenci lubią używać oznaczeń takich jak GT, GTI, R, RS, S, M czy AMG.
Różnice między ESP i ESC
System ESP, w który wyposażone są większość nowoczesnych samochodów, jest produkowany przez firmę Bosch. Producenci samochodów dostrajają ustawienia domyślne, aby jak najlepiej uwzględnić charakterystykę jazdy i sportowy charakter każdego pojazdu. Wielu producentów pojazdów opracowało teraz własne wersje ESP .
Zasadniczo ESP i ESC są identyczne. ESC jest najczęściej używany w samochodach marek produkowanych za granicą . Ponadto istnieją obecnie systemy kontroli stabilności, które są wewnętrznymi rozwiązaniami odpowiednich marek samochodów. Mogą się one nieznacznie różnić pod względem funkcji i sposobu działania. Oto niektóre z głównych systemów kontroli stabilności:
DSC: Aston Martin, BMW i Jaguar MSP: Maserati PSM: Porsche CST: Ferrari VSC: Toyota
Znaczenie ESP w razie wypadku i w krytycznych sytuacjach na drodze
Znaczenie ESP dla samochodów stało się jasne, gdy pod koniec lat 90. opublikowano pierwsze dobrze uzasadnione badania naukowe. Zostały one zlecone przez firmy ubezpieczeniowe, stowarzyszenia motoryzacyjne, rządy, UE i gazety motoryzacyjne. Wyniki wszystkich dochodzeń są niemal identyczne, nawet jeśli faktyczne dane czasami nieco się różnią. Główne wyniki badań są takie, że ESP:
- prawdopodobieństwo uczestniczenia w śmiertelnym wypadku można ogólnie zmniejszyć o około 25 procent.
- wypadki śmiertelne przy złej pogodzie można zmniejszyć o około jedną trzecią.
- Wypadki na zakrętach z powodu nadmiernej prędkości można zmniejszyć o ponad 70 procent.
ESP jako centralny system wspomagania dla innych funkcji bezpieczeństwa
W zależności od pojazdu i sposobu zaprogramowania ESP, system ten może zawierać lub przynajmniej obsługiwać wiele innych funkcji. Należą do nich przede wszystkim elektroniczny rozdział siły hamowania, asystent hamowania awaryjnego i systemy monitorowania ciśnienia w oponach . W najnowszych pojazdach te ostatnie często uzyskują zmierzone wartości za pomocą oprogramowania ESP, co sprawia, że ciężkie zawory wyposażone w czujniki są zbędne.
System ESP jest również powiązany z elektronicznym rozdziałem siły hamowania, wspomaganiem hamowania awaryjnego i systemem monitorowania ciśnienia w oponach.
Jeśli zapali się lampka ESP – znaczenie i środki
Gdy pojazd jest w ruchu i zapali się lampka ostrzegawcza ESP , będzie ona świecić lub migać . Wyjaśniamy, co oznacza zapalenie lampki sygnalizacyjnej.
Lampka sygnalizacyjna ESP zapalona światłem ciągłym
Zapalenie się kontrolki ESP oznacza zwykle samochód ze stylizowanymi liniami poślizgu. Jeśli lampka ostrzegawcza ESP świeci się, oznacza to, że system nie działa . Może to mieć kilka przyczyn.
- Został wyłączony celowo. W większości przypadków jest to jednak chwilowy błąd spowodowany przegrzaniem czujnika . Jeśli to ostygnie i samochód zostanie ponownie uruchomiony, błąd jest zwykle eliminowany.
- Wybrano tryb jazdy, w którym ESP jest wyłączany przez komputer pokładowy . Na przykład w Alfie Romeo Giulia Quadrifoglio ESP jest automatycznie dezaktywowany w trybie Race. W modelach Aston Martin i niektórych sportowych modelach Jaguara czułość wbudowanego DSC jest zmniejszona, gdy wybrany jest tryb śledzenia. W ten sposób można jeździć takim autem bardziej sportowo, ale nadal mieć ESP jako rezerwę w ekstremalnych sytuacjach.
Uwaga
Domyślnie ESP jest zawsze włączony i gotowy do pomocy kierowcy zaraz po uruchomieniu silnika . W ten sposób możesz rozpocząć nową podróż i mieć dostęp do ESP, nawet jeśli wyłączyłeś go podczas poprzedniej podróży.
Niebezpieczeństwo
Jeżeli lampka ostrzegawcza ESP nadal świeci po ponownym uruchomieniu samochodu i po dłuższej fazie ochładzania , konieczna jest wizyta w specjalistycznym warsztacie.
Lampka sygnalizacyjna ESP miga
Jeśli lampka ESP miga krótko podczas jazdy, jest to znak, że system kontroli trakcji interweniuje. Jeśli czujniki wykryją, że przynajmniej jedno z kół zaczyna się kręcić, ESP postępuje zgodnie z programowaniem. W zależności od tego, którego koła lub osi dotyczy problem, oprogramowanie decyduje, jakie pomiary należy wykonać. Zasadniczo albo hamulce są włączone, albo siła napędowa jest celowo redukowana. W ten sposób ESP pomaga ponownie znaleźć zamierzony kierunek jazdy.
Jednocześnie migający sygnał ESP należy rozumieć jako ostrzeżenie, aby jeździć z większą czułością i zwracać większą uwagę na trakcję . Należy jednak wziąć pod uwagę, że ESP uruchamia się bardzo łatwo w ekstremalnych warunkach, takich jak błoto, lód czy śnieg.
Możliwe przyczyny nieprawidłowego działania lub awarii ESP
ESP zainstalowany w obecnych modelach jest złożonym systemem, w którym zintegrowane są różne inne systemy wspomagania. W rezultacie mogą wystąpić komunikaty o błędach, nieprawidłowe działanie i awaria ESP, jeśli jeden z tych innych systemów lub czujników, z których część jest wspólna, jest uszkodzony. Najczęstsze przyczyny nieprawidłowego działania lub awarii systemu z ESP to:
- Przegrzanie czujników . Po fazie chłodzenia trwającej około 30 minut i ponownym uruchomieniu samochodu to źródło błędu jest zwykle eliminowane.
- Uszkodzone kable i skorodowane złącza wtykowe czasami przerywają przepływ danych z czujników do ESP.
- Nieprawidłowe ciśnienie w oponach może spowodować błędne dane, tak że ESP nie zareaguje lub włączy się bez powodu. Zwłaszcza wpływ ciśnienia w oponach jest często niedoceniany. W najgorszym przypadku, jeśli ciśnienie w oponach będzie nieprawidłowe, zawiedzie nie tylko ESP, ale także ABS i TCS.
- Wadliwy czujnik temperatury, który sygnalizuje mróz do ESP. Wtedy ESP wyłącza się, nawet jeśli na zewnątrz jest ciepło.
Jeśli zapali się lampka ostrzegawcza ESP, w zestawie wskaźników zwykle widać samochód z liniami poślizgu. ESP może być również dezaktywowany ręcznie przez kierowcę.
Znaczenie elektronicznego programu stabilności w aprobacie TÜV
Kierowcy, którzy jeżdżą z uszkodzonym ESP na regularną kontrolę w TÜV lub DEKRA, rzeczoznawca pojazdu odmawia wystawienia ogólnej naklejki kontrolnej. Zamiast tego otrzymują raport o usterce i muszą zlecić naprawę ESP w określonym czasie . W tym czasie muszą również ponownie przedstawić pojazd TÜV lub DEKRA po naprawie.
Niezależnie od funkcjonalności ESP dotyczy to wszystkich elementów pojazdu, niezależnie od tego, czy są one obowiązkowe, czy nie. Na przykład, jeśli samochód ma dodatkowe światła przeciwmgielne i nie działają, należy je naprawić, chociaż nie jest to wymagane przez prawo. Alternatywnie, kierowcy mogą zdemontować dodatkowe reflektory i tym samym zaoszczędzić sobie naprawy.
Jazda z uszkodzonym ESP – możliwe konsekwencje
Ustawodawca nie zabronił jednoznacznie jazdy bez ESP. W przeciwnym razie nie byłoby możliwe budowanie pojazdów, w których ESP można dezaktywować – ręcznie lub automatycznie. Jeśli kierowcy przyjadą do punktu kontroli ruchu, prawie żaden policjant nie sprawdzi, czy ESP działa .
Jeśli jednak zdarzy się wypadek i okaże się, że mógł temu zapobiec nieuszkodzony ESP, sytuacja wygląda inaczej . Według ustawodawcy oddanie pojazdu do eksploatacji jest zabronione, jeśli nie jest zapewnione bezpieczeństwo ruchu drogowego. Dotyczy to w szczególności pojazdów, w których hamulce i układy hamulcowe lub związane z nimi układy są uszkodzone z powodu ich istoty. W najkorzystniejszym przypadku ryzykujesz grzywną w wysokości 25 euro. Ale może być drożej, bo w zależności od sytuacji możliwa jest też standardowa stawka 200 euro i punkt w centralnej ewidencji ruchu.
I nawet te 200 euro to niewiele w porównaniu z tym, co grozi w najgorszym przypadku. Jeśli spowodujesz wypadek samochodem, w którym zawiódł ESP, może to spowodować utratę ochrony ubezpieczeniowej . W szczególności, jeśli pojazd wpadł w poślizg po utracie kontroli nad samochodem, firma ubezpieczeniowa może odmówić ochrony, jeśli ESP jest uszkodzony. Chociaż firmy ubezpieczeniowe płacą za szkody wyrządzone osobom trzecim, wówczas wnoszą regres przeciwko Tobie. A firma ubezpieczeniowa nie zapłaci Ci euro za uszkodzenie samochodu.
Wnioski dotyczące znaczenia ESP w nowoczesnych samochodach
Elektroniczny program stabilizujący to niesamowite narzędzie, które znacznie zmniejsza ryzyko niepożądanego poślizgu. Od czasu prawnego obowiązku instalowania ESP w samochodach i ciężarówkach liczba wypadków spadła. Jest to szczególnie ważne w przypadku wypadków, do których dochodzi z powodu poślizgu samochodu. Ponadto wykazano, że stosowanie ESP zmniejsza skutki wypadków.