Prosta sytuacja drogowa, dwa pasy ruchu, w tym na jednym z nich, lewym, tory tramwajowe. Zbliżamy się do przystanku tramwajowego zlokalizowanego po prawej stronie na chodniku. Oznacza to, że piesi chcący przejść do tramwaju, będą musieli wkroczyć na jezdnię. Na prawy pas ruchu. Przepisy ruchu drogowego jasno opisuję tę sytuację:
Art. 26 – Ustawa o Ruchu Drogowym
6. Kierujący pojazdem jest obowiązany zachować szczególną ostrożność przy przejeżdżaniu obok oznaczonego przystanku tramwajowego nieznajdującego się przy chodniku. Jeżeli przystanek nie jest wyposażony w wysepkę dla pasażerów, a na przystanek wjeżdża tramwaj lub stoi na nim, kierujący jest obowiązany zatrzymać pojazd w takim miejscu i na taki czas, aby zapewnić pieszemu swobodne dojście do tramwaju lub na chodnik. Przepisy te stosuje się odpowiednio przy ruchu innych pojazdów komunikacji publicznej.
W praktyce oznacza to, że widząc zbliżający się lub stojący na przystanku tramwaj, zatrzymujemy się tuż przed ostatnim wagonem i czekamy na ruch pasażerów.
Jak się okazuje, nie tyle sam przepis, co sytuacja nie jest jednak do końca jasna dla wielu kierowców. W czym problem? W tym czy zaraz po tym jak wszyscy pasażerowie wsiądą i wysiądą z tramwaju, a ten jeszcze nie ruszył, kierowca pojazdu, może już jechać i przejechać przez przystanek.
Jedni kierowcy stoją, inni kierowcy jadą
Kto łamie przepisy, a kto prawidłowo zachowuje się przed przystankiem tramwajowym.
Kluczowym zdaniem a artykule 26 jest stwierdzenie: kierujący jest obowiązany zatrzymać pojazd w takim miejscu i na taki czas, aby zapewnić pieszemu swobodne dojście do tramwaju lub na chodnik. Co ten zapis oznacza w praktyce?
- Zbliżając się do przystanku tramwajowego, bez wysepki, kierujący pojazdem musi się zatrzymać. Zatrzymać, o ile na ten przystanek wjeżdża tramwaj (a więc przyjmijmy, że jest on już w świetle przystanku wyznaczonego obszarem 15 metrów w koło znaku drogowego) lub już na nim stoi.
- Kierowca musi zatrzymać się nie ze względu na sam tramwaj, co pieszych, pasażerów, którzy będą chcieli ten pojazd opuścić lub wsiąść do niego,
- Kierowca nie zatrzymuje się dla tramwaju, kierowca staje dla ludzi,
- Zatrzymanie pojazdu jest ściśle związane z działaniem pasażerów, a więc w przypadku kiedy ich nie ma lub zakończą wszystkie czynności, kierowca może kontynuować jazdę.
Koło się zamyka
Zwróć uwagę, że przepis dotyczy przede wszystkim zatrzymania pojazdu wynikającego z obecności i działania pasażerów. Jeśli ich nie ma, bo np. wsiedli lub wysiedli, tak naprawdę, nie masz obowiązku aby dalej czekać na odjazd tramwaju. Możesz ruszyć, ale pod warunkiem, że zachowasz ostrożność i będziesz obserwował otoczenie. Dlaczego? Dlatego, że jeśli tramwaj stoi na przystanku, to masz obowiązek zatrzymać pojazd, w takim miejscu i na taki czas, aby zapewnić pieszemu swobodne dojście do tramwaju lub na chodnik.
Kierowca nie jest zobowiązany zatrzymać się wyłącznie przed przystankiem, może zdarzyć się, że zatrzymanie to nastąpi w połowie długości tramwaju. Stał, pasażerowie wsiedli i wysiedli, drzwi zamknęły się, kierowca ruszył, jeden z pasażerów pojawił się na przystanku i chciał wsiąść. Kierowca ponownie zatrzymał się aby mu to umożliwić.
Kierowca mógł poruszać się po przystanku w chwili wjazdu tramwaju, np. w korku. Tramwaj zatrzymał się, kierowca także (np. w połowie długości tramwaju) po czym umożliwił pasażerom opuszczenie tramwaju i wejście do niego.
Czy widząc zamykające się drzwi tramwaju powinienem ruszyć?
Prawo nie zabrania Ci przejechania przez przystanek kiedy znajduje się na nim tramwaj. Należy jednak pamiętać, że zgodnie z przepisami, Twoim obowiązkiem jest umożliwić pasażerom poruszanie się po tym przystanku. Oznacza to, że pomimo zamknięcia drzwi, nadal na przystanku może pojawić się spóxniony pasażer, tak samo jak drzwi tramwaju mogą nadal otworzyć się i ktoś może z niego wyskoczyć.
Widząc zamykające się drzwi tramwaju, należy odpowiedzieć sobie na jedno pytanie: czy istnieje konieczność oraz możliwość aby kontynuować jazdę?
Koniecznością może być np. zlokalizowanie przystanku tramwajowego przed sygnalizatorem świetlnym skrzyżowania, itp.. Zbyt długie zatrzymanie pojazdu będzie więc skutkowało powstaniem nieprzyjemniej sytuacji drogowej, korka. Możliwością, będzie uznanie, że pasażerowie zakończyli ruch, a warunki pozwalają mi na dalszą jazdę. Możliwość jest ściśle powiązana z zachowaniem bezpieczeństwa, dlatego, że nasz przejazd w tej sytuacji jest warunkowy. Uwarunkowany tym, czy na przystanku nie ma pasażerów lub czy aktualnie nie wysiadają z tramwaju.
Kurs nauki jazdy
Na kursach instruktorzy uczą kierowców, aby Ci bezwzględnie zatrzymywali się przed przystankiem. Na przykład widząc stojący lub zatrzymujący się tramwaj. Następnie ruszali z chwilą, kiedy tramwaj także rusza. Takie zachowanie jest zgodne z przepisami i działa zapobiegawczo. Wykluczamy w nim ryzyko otwarcia się drzwi tramwaju i wbiegnięcia pieszego pod koła pojazdu, którego kierowca uznał, że już nikt nie będzie wsiadał lub wysiadał.
Sytuacje na drodze, np. jak wyżej opisane skrzyżowanie, mogą jednak wymagać zdrowego rozsądku oraz stanowczych działań. Działań opartych na przepisach ruchu drogowego. Zachowując ostrożność i pamiętając o pierwszeństwie pieszych (a raczej obowiązku kierowcy wynikającego z pobytu na przystanku) kierowca może kontynuować jazdę aby usprawnić ruch. Z zachowaniem ostrożności i gotowością do ponownego zatrzymania pojazdu.
Warto w tym wszystkim zwrócić także uwagę na zachowanie pasażerów, którzy potrafią nieodpowiedzialnie wskoczyć w ostatniej chwili na jezdnię. Takie zachowanie jest nieodpowiedzialne i trudno uznać je jako powód, dla którego kierowcy nie powinni jechać. W końcu piesi wbiegają pod koła także na czerwonym świetle.
